نقشه تراکنش قشقایی
نقشه پراکنش ایل قشقایی در ایران
ایل قشقایی یکی از ایلات مهم ترک زبان ایران است :مرکز
اصلی این ایل فارس است . قشقایی ها در دوره های مختلف بتدریج به این
سرزمین کوچیده و در آن ساکن شدهاند . حاج میرزا حسن فسایی در کتاب فارسنامه
ناصری مینویسد : قشقایی ها طایفه ای از ترکان خلج بوده اند که از عراق عجم
و ساوه به فارس کوچیده اند
منبع مطلب ویکی پدیا
. قسمتی از این مهاجران در بلوک قونقری ( شهرستان آباده) ساکن و ده نشین شده اند که هنوز هم به ترکی سخن میگویند و بنام خلج نامیده میشوند . گروهی دیگر به زندگی کوچنشینی ادامه میدهند و به دو بخش خلج و قشقایی تقسیم میشوند . چون مهاجرت اینان به فارس حالت گریز و فرار داشته است ، به ( قاج قایی ) به معنی گریخته و فراری معروف شده اند . بعدها این واژه به قاش قا یی و قشقایی تبدیل میشود برخی عقیده دارند که قشقایی از قشقه به معنی چال و علامت سفیدی نقش شده است که بر روی پیشانی اسبان آنان وجود داشته است و نشانه قبیله آنان بوده است .
پاره ای از مورخان مسکن اصلی ایل قشقایی را آذربایجان و تبریز میدانند ترانه های فولکوریک قشقایی ها هم این نظر را تایید میکند
بویول گده تبریزه – قنات ریزه ریزه
این راه به تبریز میرود و قناتش ریز ریز است
.......................................................(1)
تمام قشقائیها شیعة جعفری هستندو به آداب و رسوم خود علاقهمندند. شاید بیش از پنج درصد آنان نماز نخوانند. یا اصلاً نماز را ندانند ولی به عرف و عادات خود سخت معتقدند. زبان مادری و اصلی قشقائیهاترکی است(ترکی قشقایی).